Informacje o Urzędzie

Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych został utworzony w 1991 roku na podstawie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Jego najważniejszymi zadaniami są:

  • zapewnianie kombatantom i osobom represjonowanym należnego szacunku i honoru oraz pomocy i szczególnej opieki
  • przyznawanie uprawnień ustawowych
  • upowszechnianie tradycji walk o suwerenność i niepodległość Polski.

Informacje praktyczne

Holandia

Królestwo Holandii, 15.8 mln. mieszkańców, członek NATO i Unii Europejskiej

Holandia, uczestnik II wojny światowej i konfliktów kolonialnych, jest państwem, w którym brak jest ustaw adresowanych do kombatantów i osób represjonowanych nadających im specjalny status, analogiczny do tego, jaki przewiduje polska ustawa kombatancka z 1991 r. Tym niemniej państwo holenderskie podejmowało w przeszłości szereg działań mających na celu udzielenie różnorodnej pomocy zdemobilizowanym żołnierzom, przede wszystkim w znalezieniu pracy stanowiącej podstawę ich adaptacji do nowych warunków życia. Ponadto powoływane kolejno Służba Wojskowo-Społeczna, Urząd Medyczno-Socjalny Królewskiej Marynarki Wojennej i Wojskowy Urząd Sanitarny, a także specjalne ośrodki leczniczo- sanatoryjne (Sanatorium Wojskowe Neuroz w Austerlitz) otaczały opieką inwalidów wojennych, w tym cierpiących na specyficzne neurozy (tzw. tropikalny obłęd) żołnierzy wojsk kolonialnych. Indywidualnej pomocy udzielały utworzone w tym celu biura Królewskich Lądowych Sił Zbrojnych.

Współcześnie za kombatantów uznaje się w Holandii żołnierzy regularnych i konspiracyjnych sił zbrojnych okresu II wojny światowej, żołnierzy wojen kolonialnych (Indonezja, Nowa Gwinea), ochotników walczących w Korei i uczestników misji pokojowych. Podstawowym aktem regulującym uprawnienia kombatanckie jest tutaj ustawa ze stycznia 1947 roku o nadzwyczajnych rentach i emeryturach z okresu 1940 - 1945 (Wet Buitengewoon Pensioen 1940 - 1945). Ustawa ta określa szczególne prawa:

  1. osób, które podczas działań wojennych poniosły trwały uszczerbek na zdrowiu, (minimum 10% inwalidztwa);
  2. członków rodzin pozostałych po osobach poległych w czasie II wojny światowej.

Opieka nad inwalidami wojennymi pozostaje w gestii ministerstwa obrony narodowej, a w terenie urzędów gminnych, natomiast sprawami związanymi ze świadczeniami zajmuje się specjalne biuro emerytalno-rentowe (Pensioenen Uitkeringsraad).

Wysoki poziom opieki zdrowotnej i socjalnej powoduje, jak tłumaczą to władze holenderskie, iż nie ma w omawianym kraju potrzeby stwarzania dodatkowych, przysługujących wszystkim uczestnikom walk zbrojnych, uprawnień kombatanckich 1. Poza rentami inwalidów wojennych mają oni zatem jedynie prawo do korzystania z pomocy dotowanych przez państwo fundacji kombatanckich i w ciągu roku do 2 bezpłatnych biletów kolejowych na przejazdy na uroczystości kombatanckie (bilety te przysługują także osobie towarzyszącej). Mogą również otrzymać miejsce w domu dla byłych żołnierzy wojsk kolonialnych i inwalidów wojennych w Bronbeek.

Natomiast na podstawie odrębnych przepisów wprowadzonych w styczniu 1973 roku prawo do jednorazowych (najczęściej) świadczeń mają wszystkie osoby uznane za prześladowane w okresie II wojny światowej.

Ocenia się, że w Holandii żyje kilkaset tysięcy kombatantów. Są oni zorganizowani w różnego rodzaju stowarzyszeniach w zależności od prowincji i rodzaju sił zbrojnych,w których walczyli (m.in. Związek Holenderski Wojskowych Ofiar Wojennych).

Stan na 2002 r.




1 W związku z przewidywanym przejściem na emeryturę licznej grupy weteranów wojen kolonialnych holenderskie Ministerstwo Obrony przygotowało w 1990 r. opracowanie Skoordynowana opieka nad weteranami, wytyczne w sprawie polityki wobec weteranów (tekst w jęz. polskim w posiadaniu UdSKiOR). Jest to studium dot. społecznych, prawnych, moralnych i materialnych aspektów problematyki kombatanckiej. Wyniki przeprowadzonego rozpoznania nie doprowadziły do zasadniczych zmian w zakresie świadczeń pieniężnych dla kombatantów, patrz niżej.